Uległość

Tytuł trochę przewrotny, zważywszy na to, o czym chciałbym napisać. I tak, dalej będzie o Chacie, pewnie przez dłuższy czas bo książka ta naprawdę wywarła na mnie wielkie wrażenie. Ale nie tylko ona.

Przyjaciółka zadała mi pytanie, w kontekście rozmowy Macka z Tatą, w której Bóg właściwie powiedział, że nie przepada za polityką, biznesem i religią. Że wszystkie te zjawiska na świecie są zinstytucjonalizowane, poddane hierarchii i poświęcone władzy bardziej, niż czemukolwiek innemu. Dalej, skoro Bóg kładzie (po kobiecemu) nacisk na relacje zamiast na osiągnięcia i obowiązki to... po co komu chodzenie do kościoła?

Cóż, mam nadzieję że wybaczy mi owa przyjaciółka, iż jeszcze coś o niej opowiem. Nie znacie jej więc nie będzie to odkrywaniem czyichś prywatnych tajemnic. W każdym razie, ona jest teraz na etapie wyzwalania się z wielu lat niewoli poczucia obowiązku. W różnych sferach swojego życia. A, jak wiadomo, entuzjazm neofity czasem powoduje przechylenie wahadła równie mocno, tyle, że w drugą stronę.

Żeby było ciekawiej, ta sama przyjaciółka jest równocześnie na etapie budowania relacji z (jak twierdzi) mężczyzną jej życia. W tym kontekście stwierdziła z kolei niedawno, że właśnie sobie uświadomiła, że miała dotąd wobec niego nierealne oczekiwania. "Teraz już rozumiem," napisała mi kiedyś, "że wspólne życie to nie tylko romantyczne chwile, ale też i proza życia i codzienne obowiązki i zmęczenie." No... właśnie.

Z kolei w jeszcze innej książce, którą mi poleciła (niekoniecznie religijnej, traktującej między innymi o poszukiwaniu Boga ale w kontekście poszukiwania siebie) natrafiłem na takie zdanie: "Modlitwa to związek; połowa zadania należy do mnie."

I dalej, niemal w tym samym rozdziale: "Chyba nam wszystkim się wydaje, że aby być świętymi, musimy dokonać jakiejść generalnej, dramatycznej zmiany charakteru, że musimy wyrzec się własnej osobowości. To klasyczny przykład tego, co tutaj na Wschodzie zwą "złym myśleniem." (...) Surowość i wyrzeczenie - tylko dla zasady - nie są tym, czego nam potrzeba. Aby poznać Boga, wystarczy wyrzec się jednego - poczucia oddzielenia od Boga."

Mam wrażenie, że odpowiedź zawiera się już w tych wszystkich cytatach. Ale powtórzę ją jeszcze własnymi słowami. A, i dopowiem, co ma z tym wspólnego tytułowa uległość...

Otóż, jeśli przyjmiemy za punkt wyjściowy, że dla Boga relacja ważniejsza jest od wszystkiego co czynimy, włącznie z najwspanialszymi choćby aktami pobożności, to... no cóż, to przecież nie znaczy, że pobożność zasługuje na potępienie? Pusta pobożność: dla tradycji, z przyzwyczajenia, z poczucia obowiązku - to nic nie daje. Ale jeśli kogoś kochamy, choćby żonę, czy dziewczynę - czyż nie podejmujemy czasem wyrzeczeń dla ukochanej w imię miłości?

No przecież wynoszenie śmieci jest i pozostanie obowiązkiem. Czy to znaczy, że nie muszę ich wynosić, żeby udowodnić żonie, że ją kocham? Skoro obowiązki się nie liczą? No, nie muszę. Ale skoro kocham, to przecież chcę, prawda? No i czym będzie ten związek, jeśli ja przestanę wynosić śmieci i odkurzać a ona (zależnie od podziału prac) prać albo i gotować? I skupimy się tylko... no właśnie, na czym? Z czego w takim razie budowana ma być ta mitycznie "jedynie ważna" relacja?

Zgadzam się i z tym, że postrzeganie drogi do świętości, czy tylko nawrócenia, jako zwrotu i zmiany charakteru jest niewłaściwe. Nie po to nas Bóg stworzył (a widział, że to było dobre) takimi, jacy jesteśmy, żebyśmy mieli przebudowywać swoją osobowość o 180 stopni, żeby Mu się przypodobać. Dlatego każdy z nas jest święty inaczej. Jeden lubi modlić się w lesie, inny w meczecie a jeszcze inny należy do kółka różańcowego. I tak miało być.

Ja nie wiem, czy w naturze mojej przyjaciółki leży coniedzielna msza święta, czy powinna codziennie odmawiać brewiarz i czynić znak krzyża przed każdym posiłkiem. Wiem, że powinna odnaleźć własną drogę do Boga. Kościół, jak jej w pewnym momencie powiedziałem, z jego tradycjami i rytuałami służy w dużej mierze po prostu jako miejsce spotkań. Niczym restauracja na randkę. Nie można winić kelnera, jeśli jedzenie było dobre, muzyka przednia, ale rozmowa z narzeczonym się nie kleiła. No - ta połowa należy, droga Przyjaciółko, do Ciebie.

O uległości mówi Jezus w Chacie. Pięknie mówi: o tym, że hierarchia nie jest potrzebna, jeśli ludzie służą sobie nawzajem. Pozwólcie na jeszcze jeden cytat: "Szczere relacje są naznaczone uległością, nawet kiedy wasze wybory nie są dobre ani zdrowe. (...) My naprawdę podporządkowujemy się sobie nawzajem, zawsze tak było i zawsze będzie. (...) W uległości nie chodzi o władzę ani posłuszeństwo, tylko o miłość i szacunek. Tobie jesteśmy oddani w taki sam sposób."

Podsumowując: Bóg nie przepada może za zhierarchizowaną religią, ale jest wobec nas uległy i pełen szacunku. Nie nagradza nas może za same akty pobożności, ale jeśli są one wykonywane z miłości i ofiarowywane z miłością, nie wzgardzi przecież takim darem. Nie jestem lepszy od nikogo z was tylko dlatego, że czasem udaje mi się tygodniami nie opuścić codziennej, porannej mszy. Nie jestem też gorszy bo nie przyjmuję podczas niej Komunii Św. Pamiętajmy, liczymy się dla Boga przez to, że jesteśmy, a nie przez to, co robimy. Tyle, że chcąc odpowiedzieć na miłość, każdy z nas zechce coś zrobić, prawda? I dobrze, byle było to zgodne z naszym charakterem, nie wymuszone jakąś przez nas wymyśloną wizją "świętości."

A tak na marginesie, przeczytałem niedawno, że w niektórych krajach zmienia się tekst przysięgi małżeńskiej. Ponoć zamiast "Biorę sobie ciebie za żonę," będzie się odtąd mówiło: "Oddaję się tobie za męża." Powiedzcie, czy nie piękniej?